1. Informator budżetowy „Skąd mamy pieniądze i na co je wydajemy”

 

 

Informator budżetowy „Skąd mamy pieniądze i na co je wydajemy” dostępny jest zawsze w Biurze Obsługi Mieszkańców. Tegoroczny informator oprócz przełożenia budżetu Gminy na język bardziej zrozumiały, zawiera także informacje o wykonaniu budżetu za 2004 rok.

 

Szanowni Państwo

 

Gmina Świecie bierze udział w akcji społecznej dla samorządów PRZEJRZYSTA POLSKA. W ramach realizacji wielu zadań, które chcemy wykonać na rzecz naszych mieszkańców, jest również takie, które zawiera niezbędne informacje o budżecie, czyli  SKĄD MAMY PIENIĄDZE I NA CO JE WYDAJEMY ?

Opracowanie niniejsze jest bardziej czytelne i zrozumiałe od dotychczasowego „Mini budżetu”, który dostępny jest już od kilku lat w Biurze Obsługi Mieszkańców Urzędu Miejskiego. W opracowaniu tym znajdują się również niezbędne informacje o tym, w jaki sposób wykonaliśmy zadania budżetowe w roku 2004.

Zachęcamy Państwa także do korzystania z innych źródeł wiedzy o sprawach gminy, szczególnie z serwisu internetowego www.um-swiecie.pl oraz www.bip.swiecie.eu. 

Gospodarowanie publicznymi pieniędzmi nakłada na władze samorządowe obowiązek zachowania szczególnej staranności przy podejmowaniu decyzji o sposobie wykorzystania powierzonych środków finansowych.

Konstruowanie budżetu to trudna sztuka pogodzenia dwóch przeciwstawnych konieczności – zaspokojenia potrzeb związanych z bieżącym funkcjonowaniem gminy i inwestowania, czyli tworzenia podstaw rozwoju na następne lata.

BUDŻET – to roczny plan finansowy dochodów i wydatków.
Budżet Gminy Świecie określa wysokość kwot na poszczególne zadania i dziedziny życia naszego samorządu. Budżet Gminy Świecie jest aktem prawnym uchwalanym corocznie przez Radę Miejską.

Pieniądze na realizację zadań ujętych w budżecie gmina otrzymuje z następujących źródeł:

 

·                        subwencje – są to pieniądze pochodzące z budżetu państwa, które dzielone są według specjalnych wzorów pomiędzy samorządy w całej Polsce. Ich zadaniem jest wyrównanie niewystarczającego poziomu dochodów własnych samorządów.

Subwencje to ok. 21 % naszego budżetu.

 

·                        udziały w podatkach dochodowych (CIT i PIT) – podatki (od dochodu) płacone przez mieszkańców i firmy wpływają w całości najpierw do budżetu państwa, a następnie są dzielone i ich część trafia do naszego budżetu. Jest to ok. 28 % dochodów gminy.

 

·                        dotacje – są to pieniądze otrzymywane przez Gminę na podstawie umów i porozumień zawieranych z administracją rządową lub samorządową. Dotacje to ok. 13 % dochodów gminy.

 

·                        dochody z podatków i opłat lokalnych – są to pieniądze pochodzące z obowiązujących opłat i podatków określonych przez państwo w ustawach Rada Miejska może określać ich wysokość. Należą do nich np. podatek od nieruchomości, podatek od środków transportowych, podatek rolny, podatek leśny, podatek od spadków i darowizn, opłaty skarbowe, opłaty targowe i parkingowe.

Dochody z podatków i opłat stanowią ok. 34% dochodów gminy.

·                        dochody majątkowe – są to kwoty uzyskiwane ze sprzedaży lub udostępnienia majątku gminy, np. ze sprzedaży gruntów, budynków, lokali użytkowych i mieszkalnych, z wpływów za dzierżawę, najem, użytkowanie wieczyste. Jest to ok. 2 % dochodów gminy.

 

·                        pozostałe dochody – to pieniądze pochodzące z opłat ustalanych przez Rady Miejską za usługi świadczone przez jednostki samorządowe np. czesne za przedszkola, żłobek, oraz opłaty za wydawane licencje i zezwolenia, za sporządzane wpisy, z tytułu odsetek naliczanych od kwot zgromadzonych na kontach bankowych, odsetki naliczane od nieterminowych wpłat, mandaty. W sumie jest to ok. 2 % dochodów.

·                        deficyt – jest to część wydatków bez pokrycia w dochodach budżetowych. Aby zapewnić rozwój gminy i podnieść standard życia mieszkańców wydajemy więcej, niż planowane dochody, ponieważ inwestujemy. Inwestycje wymagają zaangażowania w krótkim czasie dużych pieniędzy, których gmina nie jest w stanie na bieżąco pozyskać. Zamiast nakładać wysokie podatki i opłaty na mieszkańców i przedsiębiorstwa, zakłada się deficyt. Musi on być pod kontrolą. Jego dopuszczalna wielkość, a także wysokość całego długu posiadanego przez gminę i jego spłat jest ograniczona procentowo w stosunku do dochodów i może wynosić maksymalnie:

 

- w 2005 r. – 29,3 % dochodów, w budżecie Gminy Świecie jest to 2,4%,

- przewidywany dług publiczny na koniec roku 2005 to max. 60% rocznych dochodów. W budżecie Gminy Swiecie jest to 19%,
- spłata długu ( z odsetkami) w trakcie roku 2005 do 15% planowanych na rok dochodów, w budżecie Gminy Świecie jest to 4,6%.

Deficyt budżetowy finansowany jest z pożyczek i kredytów, które gmina zaciąga w bankach i innych instytucjach finansowych oraz z emisji obligacji. Ich spłata rozłożona jest na długi okres.

Gmina Świecie na 2005 rok zaplanowała dochody budżetowe w wysokości 62.576.786,- zł.

Na dochody te składają się:

1)     dochody z podatków i opłat lokalnych w wysokości       21.535.000,- zł

2) udział w podatkach                                                   17.500.000,- zł.

a)  udział w podatku dochodowym od osób fizycznych  -          13.000.000,- zł,

b) udział w podatku dochodowym od osób prawnych   -        4.500.000,- zł.

3)   dotacje celowe                                                        7.587.460,- zł.

a)  na zadania zlecone –                                                  6.703.060,-zł,

b)  na zadania realizowane na podstawie porozumień –               1.000,- zł,

c) na zadania własne –                                                      883.400,- zł.

4)   subwencja ogólna                                                   12.912.598,- zł.

a)  część oświatowa                                                      12.836.227,- zł

b)  część równoważąca                                                       76.371,- zł.

5)   dochody z majątku gminy                                          1.575.500,- zł.

6)   pozostałe dochody                                                   1.466.228,- zł.

 

Wydatki budżetowe w 2005 roku ustalone zostały w wysokości  64.076.786,- zł.

Wydatki te kształtują się następująco :

 

1)   wydatki bieżące                                                      54.062.994,- zł

 

a)   wynagrodzenia i pochodne                                        25.311.054,- zł

b)   dotacje z budżetu                                                                  4.287.536,- zł

c)   wydatki na obsługę długu                                             900.000,- zł

d)   wydatki z tytułu udzielonych przez gminę poręczeń            550.000,- zł

 

2)   wydatki majątkowe                                                10.013.792,- zł. 

Zadania, które należą do samorządu są określone w ustawach. Są to takie dziedziny jak np. oświata, bezpieczeństwo, utrzymanie dróg gminnych, pomoc społeczna czy działalność kulturalna i sportowa. Propozycje przeznaczenia pieniędzy na konkretne zadania składa Radzie Miejskiej Burmistrz Świecia, który kieruje się potrzebami zgłaszanymi także przez mieszkańców.

Struktura wydatków na poszczególne grupy zadań realizowanych przez Gminę Świecie w 2005 roku przedstawia się następująco :

 

Transport i łączność                                       2.224.500 zł =  3,47 %

Gospodarka mieszkaniowa                                3.194.000 zł =  4,99 %

Administracja publiczna                                   4.386.894 zł =  6,85 %

Bezpieczeństwo publiczne

i ochrona przeciwpożarowa                              1.071.364 zł =  1,67 %

Edukacja, oświata i wychowanie                       24.880.000 zł = 38,83 %

Pomoc społeczna                                           12.832.300 zł = 20,03 %

Ochrona zdrowia                                                546.000 zł =   0,85 %

Gospodarka komunalna

i ochrona wód                                                8.056.728 zł = 12,57 %

Kultura i sztuka                                             2.490.000 zł =  3,89 %

Sport, kultura fizyczna

i turystyka                                                    2.021.000 zł =  3,15 %

 

W każdym budżecie samorządowym, wszystkie wydatki dzielone są  m. in. na bieżące i inwestycyjne. Bieżące mają charakter konsumpcyjny, czyli pozwalają w danym roku utrzymać funkcjonowanie różnych sfer życia gminy na właściwym poziomie. Natomiast dzięki wydatkom inwestycyjnym Gmina Świecie wzbogaca się o nowe dobra trwałe. Inwestycje decydują zarówno obecnie jak i w dłuższej perspektywie o wzroście poziomu życia mieszkańców.

 

Najważniejsze zadania inwestycyjne realizowane z budżetu

Gminy Świecie w 2005 roku :

 

Budowa i modernizacja dróg gminnych                                  1.360.000 zł

Budowa i modernizacja chodników i parkingów                        319.000 zł

Wykupy gruntów                                                              453.000 zł

Adaptacja budynku „izby chorych” na terenie

byłej j.w. na 10 mieszkań                                                   561.000 zł

Budowa budynku socjalnego we Wiągu                                 739.000 zł

Budowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej

na os. Paderewskiego                                                        70.000 zł

Przebudowa kan. deszczowej-ul. Parowa                              170.000 zł

Budowa kan. sanitarnej w Sulnowie-ul. Cisowa                       262.000 zł

Budowa kanalizacji deszczowej od ulicy

Różanej do rz. Wdy                                                           300.000 zł

Finansowanie z budżetu                                                     90.000 zł

Finansowanie z GFOŚiGW                                                   210.000 zł

Budowa kanalizacji sanitarnej

Gruczno-Kosowo-Dworzysko                                                         1.500.000 zł

Budowa kanalizacji sanitarnej

Ernestowo-Czaple-Wiąg                                                     478.728 zł

Wykonanie oświetlenia  fragmentu

ulicy  Okrężnej                                                                          10.000 zł

Wykonanie oświetlenia fragmentu

drogi w Sulnowie                                                                       15.000 zł

Gazyfikacja – dopłata do wewnętrznych

instalacji grzewczych                                                       300.000 zł

Finansowanie z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska

i Gospodarki Wodnej (GFOŚiGW)

Strefa Rozwoju Gospodarczego

Vistula Park I                                                                   2.000.000 zł

Budowa hali widowiskowo-sportowej                                    1.000.000 zł

Budowa obiektów na  turystycznym szlaku

szlaku wodnym rzeki Wdy                                                   60.000 zł

Finansowanie z GFOŚiGW

 

Budżet na rok 2005 stwarza Gminie Świecie dobre szanse rozwoju. Świadczą o tym duże  kwoty przeznaczone na inwestycje. Silne wsparcie wykonania tych zadań stanowią również pieniądze (nie ujęte w budżecie) z następujący źródeł:

 

·                        7.017.529 zł z Programu PHARE 2003  na budowę infrastruktury w Strefie Rozwoju Gospodarczego Vistula park I ,

 

·                        11.784.776 zł ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na budowę kanalizacji w Grucznie, Kosowie, Dworzysku i Sulnówku oraz na realizację projektu ; Rozwój Gospodarczy i Społeczny na Zdegradowanym Obszarze Powojskowym w Świeciu, a także na III etap modernizacji Domu Kultury.

 

 

Budżet każdego samorządu, w tym Gminy Świecie, jest w ciągu roku kilkakrotnie zmieniany. Jest to dopuszczalne przez prawo. Zwiększa się np. wysokość subwencji lub dotacji uzyskiwanych przez samorząd z budżetu państwa, czy zwiększane są dochody osiągane bezpośrednio przez gminę. Umożliwia to przeprowadzenie zmian również po stronie wydatków. Możliwe jest także wprowadzenie do budżetu nowych zadań finansowanych z pieniędzy zapisanych jako rezerwa budżetowa lub zaoszczędzonych podczas realizacji innych zadań.

         Wykonawcą budżetu Gminy Świecie jest Burmistrz Świecia, który ponosi za to jednoosobową odpowiedzialność.

Przedstawia on Radzie Miejskiej informację z wykonania budżetu na półrocze oraz sprawozdanie z wykonania budżetu na koniec roku.

Sprawozdanie roczne z wykonania budżetu podlega ocenie radnych i opinii Regionalnej Izby Obrachunkowej (instytucja, która kontroluje m. in. finanse samorządów). Ocena ta jest podstawą udzielenie lub nieudzielania absolutorium Burmistrzowi.

 

 

 

Sprawozdanie z wykonania budżetu Gminy Świecie

za 2004 rok

 

         W trakcie roku 2004 budżet Gminy Świecie był zmieniany siedemnaście razy. Na koniec roku plan dochodów po wszystkich zmianach zamknął się kwotą 58.860.848 zł i zwiększył się w stosunku do planu pierwotnego o 4.893.369 zł

to jest o 9,07 %. Plan wydatków ( po wszystkich zmianach) wyniósł 60.184.848 zł i wzrósł o 4.817.369 zł , to jest o 8,7 %. Bezpośrednią przyczyną zwiększenia planu dochodów i wydatków, było przekazanie gminie w trakcie roku realizacji zadań wynikających z ustawy o świadczeniach rodzinnych. Z tego tytułu dotacje celowe zostały zwiększone o ponad 3.700.000 zł. Wprowadzono również do budżetu gminy zadania finansowane z projektu pomocowego SAPARD na kwotę 512.239 zł, oraz na modernizacje ośrodka wypoczynkowego nad j. Deczno w kwocie 68.464 zł.

         Dochody  w 2004 r. zaplanowane w wys. 58.860.848 zł zrealizowane zostały w 103,07 %  i wyniosły 60.668.861 zł.

         Wydatki budżetowe zrealizowane zostały w 96,96 % i zamknęły się kwotą 58.352.650 zł. W kwocie tej przekazane zostały środki  w wys. 2.051.691 zł na wydatki niewygasające, to znaczy takie, które nie zostały zrealizowane z różnych przyczyn do końca 2004 roku i będą realizowane z tych przekazanych środków w roku następnym.

Oszczędności w stosunku do założonego planu wydatków wyniosły 1.832.198 zł.

 

Dochody za rok 2004 wg. ważniejszych źródeł wpływów :

 

Podatki i opłaty lokalne                                             21.556.291 zł

Udziały w podatkach                                                16.151.509 zł

Subwencja ogólna                                                   12.661.388 zł

Dotacje                                                                  7.200.733 zł

Dochody z majątku gminy                                         1.453.733 zł

Pozostałe dochody                                                 1.645.207 zł

 

Największy udział w dochodach naszej gminy stanowią podatki i opłaty lokalne – 35,5 % całego budżetu. Na zaplanowaną kwotę 19.711.000 zł uzyskaliśmy kwotę 21.556.291 zł, co daje wykonanie 109,36 % założonego planu. Bardzo wysokie wykonanie w tej grupie dochodów, bo aż 324 %, co daje kwotę 1.621.390 zł na zaplanowaną 500.000 zł uzyskaliśmy z tytułu podatku od czynności cywilnoprawnych – efekt umów związanych z uregulowaniem własności majątkowych podmiotów prawnych.

Główną pozycję w podatkach i opłatach lokalnych stanowi wpływ z tytułu podatku od nieruchomości. Wskaźnik wykonania tych dochodów jest prawidłowy i wynosi 101,49% założonego planu. Zaległości w tym podatku wynoszą 1.272.844 zł i w stosunku do roku 2003 zwiększyły się o 13%. W roku 2004 pozytywnie rozpatrzone zostały 23 wnioski o umorzenie podatku od nieruchomości ( na 27 złożonych) na łączną kwotę 360.467 zł. Inną formą pomocy dla mieszkańców było odroczenie w 44 przypadkach wymagalnych płatności w podatku. Udzielonych zostało 9 ulg z tytułu zwiększenia zatrudnienia i poniesionych nakładów inwestycyjnych.

Dochody z podatku rolnego planowane były w wysokości 580.000 zł, wykonanie wyniosło 109,56 % planu. W trakcie roku 2004 wpłynęły 44 wnioski o umorzenie podatku rolnego z uwagi na złą sytuację finansową mieszkańców naszej gminy. Skutkiem 35 decyzji umorzeniowych wpływy z tego podatku były niższe o 9.244 zł. Wszystkie, bo aż 54 wnioski o odroczenie zapłaty podatku rolnego zostały rozpatrzone pozytywnie.

Podatek od środków transportowych zaplanowany został w wysokości 240.000 zł. Zaległości z tytułu tego podatku wynoszą 5.023 zł. Po przeanalizowaniu sytuacji materialnej właścicieli pojazdów, którzy wystąpili z wnioskiem o umorzenie tego podatku, w 5 przypadkach podatek został umorzony na łączną kwotę 12.330 zł.

Wysokie wpływy do gminnej kasy uzyskano w ubiegłym roku z opłaty skarbowej. Na założony plan 550.000 zł wpłynęła kwota 1.062.778 zł. Powodem tak wysokich, ponadplanowych wpływów było wprowadzenie opłaty za zaświadczenia potwierdzające uiszczenie podatku VAT z tytułu nabycia samochodu z zagranicy.

Zróżnicowanym i nieprzewidywalnym wpływem do budżetu jest podatek od spadków i darowizn. Pomimo zwiększenia planu do 100.000 zł, wykonano 136,21 % ( 136.213 zł) planu.

Niewykorzystane zostały dochody z tytułu opłat lokalnych. Na założony plan w wysokości 630.000 zł wykonano 78 %. Sytuacja ta spowodowana została opóźnieniem wejścia w życie uchwały o opłatach parkingowych na terenie gminy. Zanotowano również niższe dochody z tytułu opłaty targowej spowodowane zanikaniem ruchu targowego na targowisku przy ul. Parkowej.

Drugim, co do wielkości źródłem dochodów naszej gminy są udziały w podatkach stanowiących dochody budżetu państwa. W 2004 roku wpływy te zostały dobrze wykonane – 102,22 % założonego planu. W ubiegłym roku zostały zwiększone udziały gminy w podatkach dochodowych :

- udział w podatku dochodowym od osób fizycznych z 27,6 %  

  do 35,72 %,

- udział w podatku dochodowym od osób prawnych z 5% na 6,71 %.

Ze zwiększeniem tych dochodów związane były zmiany w zakresie finansowania niektórych zadań. Nie otrzymujemy już dotacji na oświetlenie i konserwację linii oświetleniowych na drogach nie będących w zarządzie gminy, wypłatę dodatków mieszkaniowych oraz subwencji podstawowej i rekompensującej ulgi i zwolnienia ustawowe w podatkach i opłatach lokalnych.

W 2004 r., w ramach subwencji Gmina Świecie otrzymała:

-  subwencję oświatową w wysokości  12.453.387 zł,

-  subwencję rekompensującą ( II rata za 2003 r.) w wysokości 

   61.700 zł,

-  uzupełniającą subwencję ogólną w wysokości 146.301 zł.

Na zaplanowaną kwotę 7.485.279 zł dotacji celowej przeznaczonej na sfinansowanie konkretnych zadań otrzymaliśmy 7.200.733 zł. Środki te przeznaczone były na realizację zadań zleconych, głównie z zakresu pomocy społecznej i administracji publicznej.

Na wypłatę świadczeń rodzinnych zaplanowana została kwota 3.710.300 zł, z czego wykorzystano 3.667.537 zł.

Otrzymaliśmy również dotację na sfinansowanie zadań własnych, zwłaszcza na programy z zakresu oświaty i wychowania.

Dotacjami dofinansowane były następujące zadania inwestycyjne ;

-   modernizacja dróg w Grucznie i Kosowie              40.150 zł

-   budowa kompleksu sportowego przy szkole

     podstawowej i gimnazjum w Grucznie                299.705 zł

-   modernizacja ośrodka zdrowia w Grucznie           46.000 zł

-   budowa kanalizacji sanitarnej i deszczowej

    na os. Paderewskiego  w Świeciu                         290.000 zł

Dochody uzyskane z gospodarowania majątkiem gminy wykonane zostały w 94,40 %.

 

         Plan wydatków w wysokości 60.184.848 zł wykonany został w kwocie 58.352.650 zł = 96,96 %.

Na wydatki bieżące przeznaczona została kwota 50.191.849 zł tj. 86 % ogólnej kwoty wydatków, natomiast wydatki majątkowe stanowią kwotę 8.160.801 zł, tj. 14 % wydatków. Zadania inwestycyjne finansowane były również z Gminnego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w wysokości 503.304 zł, co łącznie na te wydatki daje kwotę 8.664.105 zł.

 

          Ogólna struktura wydatków budżetowych w 2004 r.

 

Oświata i wychowanie                                              23.354.953 zł

Wydatki bieżące – 98 %,

Wydatki majątkowe – 2 %

Edukacyjna opieka wychowawcza                               948.667 zł

Wydatki bieżące – 100 %

Pomoc społeczna                                                     10.790.351 zł

Wydatki bieżące – 99, 7 %

Wydatki majątkowe – 0,30 %

Gospodarka komunalna i ochrona środowiska                 5.165.429 zł

Wydatki bieżące – 43 %

Wydatki majątkowe – 57 %

 

Gospodarka mieszkaniowa                                         2.622.177 zł

Wydatki bieżące – 40 %

Wydatki majątkowe – 60 %

Administracja publiczna                                            5.166.991 zł

Wydatki bieżące – 99 %

Wydatki majątkowe – 1 %

Transport i łączność                                               2.267.362 zł

Wydatki bieżące – 23 %

Wydatki majątkowe – 77 %

Kultura i sztuka                                                       2.526.968 zł

Wydatki bieżące – 86 %

Wydatki majątkowe – 14 %

Kultura fizyczna, sport i turystyka                              1.666.809 zł

Wydatki bieżące – 57 %

Wydatki majątkowe – 43 %

Bezpieczeństwo publ. i ochrona  p/poż.                       923.479 zł

Wydatki bieżące – 93 %

Wydatki majątkowe – 7 %

Ochrona zdrowia                                                     727.505 zł

Wydatki bieżące – 73 %

Wydatki majątkowe – 27 %

Pozostałe wydatki                                                   1.242.137 zł

Wydatki bieżące – 100 %

Obsługa długu publicznego                                        949.822 zł

 

Deficyt budżetowy został zaplanowany na rok 2004 w wysokości 1.324.000 zł. Zaciągnęliśmy zobowiązania na kwotę 1.234.647 zł, w związku ze zmianą zadania , po rozstrzygnięciu przetargu publicznego, dotyczącego budowy kanalizacji sanitarnej Ernestowo-Czaple- Wiąg.

Z Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej otrzymaliśmy 2 pożyczki:

-   na modernizację kotłowni w Ośrodku Zdrowia w Grucznie

    64.000 zł,

-   na budowę kanalizacji sanitarnej – 910.647 zł.

 

Otrzymaliśmy również kredyt w wysokości 260.000 zł ze środków Funduszu Rozwoju Inwestycji Komunalnych na opracowanie projektu budowy hali widowiskowo-sportowej.

         Na koniec 2004 roku zadłużenie Gminy Świecie wyniosło 12.497.963 zł. Oznacza to, że wskaźnik zadłużenie w stosunku do planowanych dochodów wyniósł 20,6 % i nie przekracza ustawowego wskaźnika wynoszącego 60 %.

Od początku funkcjonowania naszej gminy, również i w roku 2004 gmina posiadała płynność finansową i wszystkie jej zobowiązania były realizowane terminowo i zgodnie z przepisami i postanowieniami umów.